De vrijetijdssector groeit in 2025 met 1,5 procent in volume en in 2026 nog eens met 1 procent. De enorme pieken en dalen rondom de coronajaren zijn voorbij en de cijfers normaliseren. Reisorganisaties en Amsterdamse hotels zijn relatief sterk afhankelijk van Amerikaanse gasten. Het verder diversifiëren van doelgroepen helpt om risico’s te spreiden en de veerkracht van de sector te vergroten. Dat blijkt uit de sector update leisure van ABN AMRO.
De groei van de sector wordt gedreven door een stijging van de koopkracht en groei van het toerisme. Mogelijk worden consumenten voorzichtiger in hun uitgaven door geopolitieke onzekerheden. We zien dit vooralsnog niet terug in de omzetcijfers, die voor de horeca in het eerste kwartaal van 2025 groei lieten zien, mede dankzij de warme lentemaand maart.
Voor 2026 hangt de btw-verhoging op overnachtingen van 9 naar 21 procent boven de sector. Hierdoor kan de concurrentiepositie van Nederlandse accommodaties verslechteren ten opzichte van die in België en Duitsland waar het btw-tarief respectievelijk 6 en 7 procent bedraagt. De verhoging drukt op de marges bij accommodaties die deze niet kunnen doorbelasten. Noodzakelijke herinvesteringen worden dan naar voren geschoven. Druk op de marges en andere uitdagingen beschreven we eerder in de subsectorprognoses van leisure.
Reisbranche relatief grote afhankelijkheid van de VS
Hoewel de Amerikaanse importheffingen op goederen geen directe impact hebben op de sector, kunnen de bredere diplomatieke en economische gevolgen zich ook uitstrekken tot diensten zoals toerisme en zakenreizen. Naar schatting bedraagt de toegevoegde waarde die Nederlandse reisorganisaties creëren dankzij export naar de VS ruim 1 miljard euro. Het gaat dan om Amerikaanse toeristen en zakenreizigers die in Nederland of Europa op vakantie gaan en hun reis boeken via een Nederlandse reisorganisatie. Deze regelt hotel, vervoer, gidsen en excursies voor de Amerikaanse bezoekers. Deze toegevoegde waarde van ruim 1 miljard euro is goed voor 12,8 procent van de totale export van de reisbranche.
Afhankelijkheid Amsterdamse hotels en recreatie
De afhankelijkheid van Amerikaanse reizigers is met name in Amsterdam groot. Het aandeel Amerikanen in het aantal gasten dat Amsterdamse hotels ontvangen is hoog en ligt op 11 procent. Amerikanen overnachten bovengemiddeld veel in de hoofdstad; van de ruim 1,5 miljoen Amerikaanse gasten in Nederland overnacht 65 procent in een hotel in Amsterdam; voor Duitsers en Belgen is dit percentage respectievelijk 27 en 21 procent. Amerikanen gaan daarbij relatief vaak naar 4 en 5 sterrenhotels; 70 procent van de gasten verblijft in Amsterdam in deze hoogste klassen. Voor alle gasten is dit ruim 55 procent, laten data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zien.
Amerikaanse gasten bezoeken graag musea, winkels en de horeca. Zo gaf 93 procent van de Amerikanen die Nederland in 2024 bezochten aan sightseeing als activiteit te ondernemen. Dit blijkt uit de Survey of International Air Travelers, die al sinds 1985 statistische gegevens verzamelt over luchtpassagiersreizigers van en naar de Verenigde Staten (VS). Terwijl sightseeing een erg breed begrip is, zijn de ander genoemde activiteiten meer concreet. Zo gaf 81 procent van de ondervraagden aan te gaan winkelen en 70 procent een museum of kunstgalerie te bezoeken. Ook fine dining scoorde met 44 procent hoog.
Groot deel Amerikaanse gasten gaat winkelen en naar kunstgalerie of museum
Percentage Amerikaanse respondenten dat aangeeft deel te nemen aan een van de volgende vrijetijdsactiviteiten in Nederland.
Bron: Survey of International Air Travelers (SIAT), N= 1.091
Hoewel Amerikanen nog steeds van plan zijn te reizen in de komende 12 maanden, geeft 80 procent aan hun reisgedrag te veranderen door de recente ontwikkelingen, zo blijkt uit een consumentenenquête van MMGY Travel Intelligence in april van dit jaar. Ze geven aan te kiezen voor binnenlandse in plaats van internationale bestemmingen, goedkopere vervoersmiddelen en kortere verblijven. De zwakkere dollar maakt vakanties voor Amerikaanse toeristen in Europa bovendien duurder. Ook Nederland wordt dan minder aantrekkelijk als bestemming. Minder dollars per euro betekent minder koopkracht en dus lagere bestedingen in horeca, musea en winkels.
Reizen naar de VS
Een daling in de vraag naar reizen van Nederland naar de VS vanwege de politieke onrust, onvrede over het beleid van Donald Trump en strengere grenscontroles, is al zichtbaar. Korte stedentrips naar bijvoorbeeld New York blijven populair, maar interesse in langere rondreizen neemt af. Kennelijk wegen de genoemde bezwaren niet op tegen de lagere dollarkoers, waardoor verblijven in de VS juist goedkoper wordt. Amerikaanse en internationale vliegmaatschappijen en hotelgroepen voelen de impact van de verminderde vraag, maar ook Nederlandse reisorganisatie die een groot deel van hun omzet halen uit het organiseren van reizen naar de VS kunnen het gaan merken.
Nieuwe doelgroepen
De terugkeer van Trump heeft geleid tot hernieuwde discussies over nationalisme, immigratie en buitenlandse politiek. Waar het aantal Amerikaanse reizigers naar Europa mogelijk daalt, heeft deze onrust mogelijk tot gevolg dat andere doelgroepen, zoals de Canadezen en lhbtq-ers, die bezwaar hebben om naar de VS te reizen, juist meer interesse tonen in een vakantie in Europa. Daarnaast blijft de vraag naar reizen binnen Europa sterk. Zo verwacht het Nederlands Bureau voor Toerisme (NBTC) een verdubbeling van het aantal Spanjaarden tussen 2023 en 2035, van ruim 800.000 naar ruim 1,6 miljoen, onder andere door de relatief goede economische vooruitzichten in het land. Spanjaarden zijn daarmee een interessante doelgroep. Het verder diversifiëren van doelgroepen kan helpen om de risico’s te spreiden en de veerkracht van de sector te vergroten.
Bron en meer informatie: www.abnamro.nl