Dat is een stelling die we de afgelopen jaren niet vaak zijn tegengekomen in de media. Bryon is gastdocent Visitor Experience en Toerisme aan Thomas More University of Applied Sciences (Mechelen) en werkt reeds meer dan 25 jaar op de ontwikkeling van toeristische bestemmingen. Hij deed onderzoek over de problematiek rondom het fenomeen overtoerisme en beschrijft op Linkedin vijf mythes die de publieke discussie over dit onderwerp hebben beïnvloed.
Met deze stellingname, en op feiten gebaseerde onderbouwing van de problematiek, wil Bryon de focus weer terugbrengen naar de werkelijke problemen rondom balans in populaire steden. Het begrip ‘overtoerisme’ is voor hem een degrowth-term die onnodig polariseert. Maar ook tot paniekvoetbal leidt: het reduceert de complexe problematiek tot regels en restricties, maar reikt zelden oplossingen aan. Tijd voor een paradigmashift.
De vijf mythes
1. Een minderheidsstem, gepresenteerd als meerderheid
Onderzoek in Brugge (en daarbuiten) toont aan dat de inwoners verre van unaniem zijn. Velen waarderen toerisme, anderen niet. Toch versterkt ‘overtoerisme’ het angstaanjagende verhaal van enkelen – waarmee het de polarisatie tussen inwoners en bezoekers versterkt en het beleid misleidt.
2. Groei eindigt altijd in chaos
Modellen zoals Doxey’s Irridex of Butler’s Life Cycle suggereren dat de groei van het toerisme onvermijdelijk in chaos eindigt. Maar er is geen ‘magische drempel’. Bestemmingen hebben ‘agency’ – curves kunnen worden omgebogen. Fatalisme is geen wetenschap.
3. Toerisme belangrijkste veroorzaker congestieproblemen
Woningtekorten, gentrificatie, winkelvervanging – ze komen ook voor in universiteitssteden en expathubs. Het tot zondebok maken van toerisme verhult echte vragen: over huisvesting, over kostenstructuur, over diversificatie van de economie.
4. De illusie van ‘altijd en overal’
De meeste problemen hebben te maken met pieken: te veel mensen op dezelfde plek, op hetzelfde moment. Ironisch genoeg verergert concentratiebeleid dit – het creëert een self-fulfilling prophecy van “toeristische hotspots”. De uitdaging is distributie, niet vraag.
5. Gaat het over aantallen, of over gedrag?
Wat de lokale bevolking pijn doet, is meestal niet ‘te veel toeristen’. Maar wél het gedrag van toeristen, wat tot vervreemding leidt van plekken waar bewoners van houden: hun markt, plein of bibliotheek. Het herstellen van het gevoel van verbondenheid en het ontwerpen van gedeelde, sociale ruimtes in toeristische zones zijn belangrijker dan het tellen van bezoekers.
Focus op spreiding en gedrag
Bryon roept onderzoekers op om te focussen op betere spreiding van toeristen en op praktijken die werken in plaats van op negatieve cases. Vooral moeten zij de toeristische ontwikkeling van steden in samenhang bekijken met andere maatschappelijke ontwikkelingen. Ontwikkeling en groei van een sector zal altijd gepaard gaan met spanningen. De herverdeling van ruimte vraagt om een integrale benadering.
In de richting van beleidsmakers heeft Bryon ook een boodschap: “Stop met paniekvoetbal. ‘Overtoerisme’ klinkt goed, maar jaagt angst aan. En het helpt niet om de problemen ten gronde aan te pakken. Wat je wél moet doen? Erken dat toerisme deel is van je stedelijk economie. Investeer écht in spreiding. En zorg voor eigenaarschap. De belangrijkste reden dat er weerstand tegen toerisme ontstaat is dat mensen zich ontheemd voelen in hun eigen woonomgeving. Focus dus op ontwikkeling van elementen die de verbondenheid van bewoners met hun stad versterken. En dat kan ook in combinatie met toeristische ontwikkeling.”
Bron en meer informatie: www.linkedin.com/posts/jeroenbryon_overtourism-is-fake-news-heres-the-bigger-activity-7381214330127654913-6Qwv/