Pretparken zijn vooral populair onder mensen uit het zuiden van Nederland, musea hebben de voorkeur bij inwoners uit de westelijke provincies. Dit blijkt uit een consumentenenquête van ABN AMRO, uitgevoerd door Panelwizard onder ruim 1.000 respondenten.
Uit dezelfde enquête bleek al eerder dat consumenten liever geld uitgeven aan uitjes of bijzondere ervaringen dan aan spullen; resultaten waarover ABN AMRO in december 2023 publiceerde.
De bestedingen aan uitjes nemen toe doordat het inkomen weer harder stijgt dan de inflatie en doordat de voorkeur van consumenten verschuift naar meer ontspanning. Daarbij spelen de hoge arbeidsmarktparticipatie en de krappe arbeidsmarkt een belangrijke rol; hierdoor neemt zowel de behoefte aan ontspanning toe als dat het besteedbaar inkomen stijgt. ABN AMRO verwacht dat komend jaar bijna alle branches binnen de vrijetijdssector verder groeien.
Verschillende voorkeuren
Hoewel de voorkeur door het hele land voor uitjes groter is dan voor spullen, bestaan tussen de verschillende regio’s een flink aantal verschillen in voorkeuren voor bepaalde type uitjes. Zo gaan Nederlanders in Zuid-Nederland graag naar een pretpark en mensen in Noord-Nederland graag naar het theater of een concert.
Niet altijd loopt het aantal lokale accommodaties waar bepaalde uitjes bezocht kunnen worden parallel met de regionale voorkeuren. Dit is verrassend, omdat ook de nabijheid van uitjes belangrijk is. Zo blijkt uit de enquête dat naast de kosten zeker ook de afstand van huis en de bereikbaarheid van de locatie belangrijk zijn bij het boeken van een uitje. De vraag rijst daarom welke uitjes populair zijn onder Nederlanders, wat de verschillen in de voorkeuren tussen de regio’s zijn en waar de ontwikkeling in het aantal accommodaties afwijkt van deze voorkeuren.
Voor de enquête hebben wij de respondenten ingedeeld in vier regio’s, zoals die bijvoorbeeld ook door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) worden onderscheiden. Het gaat hierbij om Noord-, Oost-, West- en Zuid-Nederland. Op de kaart is te zien welke provincies binnen elke regio vallen.
Zoals te zien in onderstaande grafiek, zijn de verschillen tussen de regio’s niet enorm. Zo is duidelijk dat door heel Nederland heen uit eten gaan en een drankje drinken op het terras het goed doen en dat een bezoek aan de opera of het doen van een potje jeu de boules ongeacht de regio juist niet zo populair is. Maar toch wijken in een aantal gevallen de voorkeuren voor bepaalde uitjes in de verschillende regio’s duidelijk af van het gemiddelde in Nederland.
Opvallend in Zuid-Nederland
Pretparken zeer geliefd
In het zuiden van het land is het opvallend dat het pretpark eruit springt als een van de leukste uitjes. Voor 35,2 procent van de respondenten in het zuiden is dit naast horecabezoek een geliefde tijdsbesteding. Dat is aanmerkelijk meer dan in andere delen van het land, waar gemiddeld 23,6 procent van de respondenten het liefst naar een pretpark gaat.
De populariteit van pretparken valt deels te verklaren door de bekende attractieparken de Efteling en Toverland die allebei in Zuid-Nederland zijn gelegen. Ondernemers springen daarbij bewust in op deze lokale voorkeur. Tussen 2010 en nu is het aantal attractieparken in het zuiden van het land gestegen van vijf naar tien, zo blijkt uit data van dataverzamelaar Locatus. Eerder bleek overigens uit de verkiezing voor leukste uitje van Nederland van de ANWB dat de Efteling en Toverland ook op landelijk niveau als de leukste uitjes worden gezien.
Musea minder populair
Een museumbezoek is in Noord-Brabant en Limburg juist weer minder populair dan gemiddeld in Nederland. Van de respondenten in Zuid-Nederland geeft 17,2 procent aan dat zij graag naar een museum gaan. Gemiddeld is dat in Nederland 22,6 procent. Alleen in Noord-Nederland staat het museum bezoek nog lager op het verlanglijstje (14,4 procent).
Opvallend in Oost-Nederland
Betaalde sportwedstrijden bijwonen
In het oosten van Nederland valt op dat het bijwonen van een betaalde sportwedstrijden het relatief goed doet. Ruim 16 procent van de respondenten laat weten graag op locatie naar een wedstrijd te willen kijken. In de andere regio’s gaat tussen de 9,1 en 12,9 procent graag naar een sportevenement. Het is waarschijnlijk dat de prestaties van oostelijke Eredivisie-clubs FC Twente, NEC, Go Ahead Eagles, en PEC Zwolle een aanzuigende werking hebben.
Cafébezoek is populair
In alle regio’s bezoeken de respondenten graag een café of terras, maar in Oost-Nederland is het cafébezoek met ruim 55 procent het meest populair. Opvallend is dat uit data van Locatus blijkt dat in de laatste jaren het aantal cafés en café-restaurants in het oosten juist flink is afgenomen. Tussen 2017 en 2024 gaat het om een totale daling van 14 procent.
Bowlen niet geliefd, wel meer bowlingbanen
Net andersom is het met bowlen, wat in het oosten met 11 procent in vergelijking met de andere regio’s juist het minst populair is. Het gekke daarbij is wel dat het aantal bowlingbanen tussen begin 2013 en begin dit jaar is gestegen van 18 naar 27. In 2010 waren het er echter nog 28.
Opvallend in West-Nederland
Musea in deze regio het meest populair
In West-Nederland geeft maar liefst 26,5 procent van de mensen aan dat zij als uitje graag naar een museum gaan. Dat is significant meer dan 14,4 en 17,2 procent van respectievelijk Noord- en Zuid-Nederland en iets meer dan de 24,6 procent in Oost-Nederland. Dit heeft ongetwijfeld ook te maken met dat het grote aantal musea in West-Nederland; volgens Locatus telt de westelijke regio maar liefst 509 musea. In de andere regio’s blijft dit aantal beperkt tot tussen de 150 en 250.
Nachtleven en uitgaan populair
Uitgaan is met 12,5 procent in West-Nederland relatief populair ten opzichte van de andere delen van Nederland. Dat de voorkeur voor dit uitje in het westen groter is heeft een aantal mogelijke verklaringen. Zo ligt een groot aandeel van de studentensteden in deze regio. De voorkeur voor uitgaan is onder midden- en hoogopgeleide respondenten namelijk hoger dan onder laagopgeleide respondenten. Ook de beschikbaarheid van uitgaansgelegenheden is in grotere steden hoger, waardoor de bereikbaarheid en gemiddelde afstand tot de locaties beter is. De leeftijdsopbouw zou ook van invloed kunnen zijn. Zo is de groep van 30 tot 40 in het westen relatief groot en de groep 60-plussers juist wat kleiner dan in de rest van Nederland.
Opvallend in Noord-Nederland
Musea niet populair
In tegenstelling tot West-Nederland is juist in Noord-Nederland het museumbezoek minder populair. Zoals eerder gezegd geeft in Noord-Nederland slechts 14,4 procent van de mensen aan dat zij graag naar een museum gaan. Dit stemt wel overeen met het beperkte aantal musea dat in Noord-Nederland te vinden is. Met 187 musea is dit het laagste aantal musea van alle regio’s.
Optredens zijn gewild in het noorden
Opvallend is dat in Noord-Nederland theater/musical en optredens relatief hoog scoren. Beide type uitjes zijn in dit deel van het land het meest gewild. Uit data van Locatus blijkt ook dat het aantal theaters tussen 2010 en 2024 heel stabiel is gebleven. Ook het aantal partycentra/feestzalen is na een dipje rond 2017 weer opgeveerd.
Sportieve uitjes niet populair
In de noordelijke regio zijn uitjes die met sport te maken hebben het minst populair. Zowel het bezoeken van een betaalde sportwedstrijd als zelf sporten scoren in Noord-Nederland het slechtst.
Meer informatie: www.abnamro.nl – sector leisure