De kleine en schattige kinderboerderijen vallen vaak niet op in het recreatieve landschap. Toch ontvangen de 400 kinderboerderijen in Nederland gezamenlijk zo’n 30 miljoen bezoekers. Branchevereniging vSKBN heeft de ambitie om de kwaliteit van deze locaties te verbeteren. Deels om de sociale doelstellingen te behalen, maar ook om te kijken of zij hun organisatie economisch efficiënter kunnen inrichten.
Hak van Nispen tot Pannerden is directeur van de Vereniging Stads- en Kinderboerderijen Nederland (vSKBN) waar 225 van de 400 Nederlandse locaties bij zijn aangesloten. Hij schetst de kansen en bedreigingen die op deze deelsector af komen. “Vrijwel alle kinderboerderijen zijn afhankelijk van gemeentelijke subsidies en hebben geen winstdoelstelling. Ze spelen wel een hele belangrijke rol in het bieden van een sociale ontmoetingsplek voor (kinderen, volwassenen én ouderen) in een wijk. Het ravijnjaar, waarbij gemeenten zwaar gekort worden op hun bijdrage vanuit Den Haag, hangt als een zwaard van Damocles boven vele locaties.”
De vSKBN is een zusterorganisatie van de Vereniging Gemeenten voor Duurzame ontwikkeling, die zich ook ontfermt over 140 centra voor natuur- en duurzaamheidseducatie (NDE). Van Nispen wil in de komende jaren de stads- en kinderboerderijen helpen om verder te professionaliseren. “Dat is steeds belangrijker, zeker nu gemeenten kritischer kijken naar de meerwaarde van de kinderboerderij: kijk niet alleen naar een leuke plek voor peuters en kleuters, maar zie deze plekken als de groen-sociale oases van de buurt. Je kan daarheen voor educatie, recreatie, informatievoorziening, dagbesteding en voor een plek van bewoners als buurthuis. De maatschappelijke impact is vele malen groter dan de budgetten die gemeenten hiervoor beschikbaar stellen.”
Meerwaarde van het Kwaliteitsbewijs
Het Kwaliteitsbewijs van de vSKBN speelt een belangrijke rol in het zichtbaar en aantoonbaar maken van deze maatschappelijke waarde. Met dit kwaliteitsbewijs laten kinderboerderijen zien dat zij niet alleen voldoen aan alle geldende wet- en regelgeving, maar ook professioneel en toekomstgericht werken. Het biedt beheerders houvast bij complexe regelgeving en ondersteunt hen bij veilig werken, goed dierenwelzijn en een gezonde bedrijfsvoering. Tegelijkertijd helpt het gemeenten en andere partners om de kwaliteit, betrouwbaarheid en impact van een kinderboerderij beter te herkennen en te waarderen. Zo draagt het kwaliteitsbewijs bij aan transparantie, vertrouwen en een stevige positie van kinderboerderijen in een tijd waarin budgetten en verwachtingen onder druk staan.
Er zijn grote verschillen tussen kinderboerderijen onderling, bijvoorbeeld in omvang, bezoekersaantallen, de mate van focus op natuur of boerderijleven en de kwaliteit van dienstverlening en recreatief aanbod. Hak vertelt dat er van beheerders van een stads- of kinderboerderij best veel verwacht wordt; “Men moet natuurlijk kennis hebben van de dierenverzorging, maar tegelijkertijd ook de bezoekers van de locatie instrueren en kennis bijbrengen. Je moet een optimale organisator zijn voor activiteiten op de boerderij. En dan zijn er nog de reguliere onderhoudswerkzaamheden aan groen en gebouwen, en niet te vergeten de verslaglegging richting de gemeente. Ga er maar aan staan.”
Van Nispen wil daarom een traject opzetten om beheerders van stads- en kinderboerderijen hierbij te ondersteunen. Dat kan deels door te leren van elkaar en samen te werken. Maar ook door cursussen aan te bieden en praktische projecten te helpen ontwikkelen. Inmiddels is het kwaliteitsbewijs al uitgereikt aan 50 locaties, maar volgens Van Nispen ligt daar nog een grote ontwikkelkans voor de sector.
Aansluiting recreatiebedrijven in themamaand?
Voor de maand mei staat bovendien een themamaand voor kinderboerderijen op het programma. Van Nispen hoopt dat ook recreatiebedrijven hierbij willen aansluiten; “We kiezen bewust voor een wat langere periode, zodat we de drukte een beetje kunnen spreiden en iedere boerderij een eigen aanbod kan bieden. Dit zijn ook mooie momenten om het aanbod bij een breder publiek bekend te maken en waar andere partijen in de regio van kunnen meeprofiteren.”
Meer informatie over een van kinderboerderijen met het Kwaliteitsbewijs: vskbn.nl/kwaliteitsbewijs-uitgereikt-in-culemborg