De gebruikswaarde van ecosysteemdiensten was in 2022 ruim 15 miljard euro, 50 procent meer dan in 2013. Ecosysteemdiensten zijn diensten die de natuur ons levert zoals de productie van hout of voedsel, verkoeling in de stad of een plek in een groene omgeving om te ontspannen. Vooral de waarde van culturele ecosysteemdiensten, zoals toerisme en recreatie in de natuur, steeg.
De baten van ecosysteemdiensten zijn veel hoger dan de uitgaven voor natuurbeheer. Dat blijkt uit de laatste cijfers van de Natuurlijk kapitaalrekeningen die het CBS heeft ontwikkeld in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR).
Onze natuurlijke leefomgeving draagt bij aan onze economie en ons welzijn. Sociaaleconomische gebruikswaarden van ecosysteemdiensten laten zien hoe de samenleving gebruik maakt van de natuur en welke baten dat oplevert. Deze gebruikswaarden beschrijven maar één onderdeel van de waarde van natuur, namelijk de waarde die mensen ontlenen aan het (directe) gebruik van de natuur. Ze zeggen niets over de toestand van ecosystemen of over de duurzaamheid van het huidige gebruik van de natuur.
De Natuurlijk kapitaalrekeningen bevatten naast informatie over de bijdrage van ecosysteemdiensten aan onze welzijn en economie, gegevens over de huidige fysieke staat van ecosystemen (omvang en kwaliteit).
Prijsstijgingen en toename vraag leidden tot hogere waarde culturele ecosysteemdiensten
De waarde van culturele ecosysteemdiensten was in 2022 ruim 60 procent hoger dan in 2013. Ook de waarden van producerende en regulerende ecosysteemdiensten stegen, maar minder sterk. Producerende ecosysteemdiensten leveren een bijdrage aan de voedselvoorziening of houtvoorziening. Regulerende ecosysteemdiensten dragen onder andere bij aan het vastleggen van koolstof in bomen en planten, bestuiving door insecten en kustbescherming door de duinen.
Een belangrijk deel van de toename (+38 procent) kwam door een stijging van de prijzen voor ecosysteemdiensten, bijvoorbeeld hogere uitgaven per recreatieactiviteit in de natuur of de gestegen pachtprijzen voor landbouwgrond. Ook was er een grotere vraag naar ecosysteemdiensten (+12 procent), bijvoorbeeld door recreatie of wonen in een groene omgeving.
In 2021 nam de gebruikswaarde vergeleken met een jaar eerder sterk toe. Dit kwam met name doordat er veel meer gewandeld en gerecreëerd werd in de natuur als gevolg van de beperkende maatregelen rondom de coronapandemie.
Bossen leveren hoogste gebruikswaarde
Bossen leveren met 4,7 miljard euro de hoogste waarde aan ecosysteemdiensten, gevolgd door grasland (3,0 miljard euro), akker- en tuinbouwgebieden en duinen en kustgebieden (beiden 1,6 miljard euro). Bossen dragen veel bij aan verschillende ecosysteemdiensten, zoals natuurrecreatie, natuurtoerisme en koolstofopslag. Ook is de omvang van bossen groter dan die van andere ecosysteemtypen zoals heide en stuifzand.
Duinen en kustgebieden dragen veel bij aan natuurrecreatie en kustbescherming en hebben ook een hoge waarde per hectare. Doordat het in verhouding om kleine gebieden gaat, is de totale waarde echter lager dan die van bossen.
Stedelijk groen, zoals parken en plantsoenen, bevindt zich in of nabij dichtbevolkte gebieden en biedt recreatiemogelijkheden, een groene woonomgeving en verkoeling tijdens warme perioden. Dit levert met 1,1 miljard euro in verhouding een hoge bijdrage, ondanks een kleinere omvang.
Baten natuur veel hoger dan uitgaven voor natuurbeheer
In 2022 werd 1,6 miljard euro uitgegeven aan natuurbeheer. Dit zijn kosten voor beheer en onderhoud van natuurgebieden door de overheid en particuliere organisaties zoals Natuurmonumenten, de aankoop van grond om nieuwe natuurgebieden in te richten en uitgaven van boeren voor het behoud van de biodiversiteit op hun land.
De baten van ecosysteemdiensten, geleverd door (half)natuurlijke ecosystemen, waren op dat moment meer dan zes keer zo groot (10,1 miljard euro). De sociale en economische baten die we uit de natuur halen, zijn dus veel hoger dan de kosten voor het beheer en onderhoud van onze natuurlijke omgeving.
Bron en meer informatie: www.cbs.nl