De vooruitzichten voor de horeca voor 2025 en 2026 zijn, met een verwachte volumegroei van 1% tot 1,5%, gematigd positief. Dankzij een verbeterde koopkracht nemen de bestedingen in de horeca dit jaar toe. Toch blijft het aanhoudend lage consumentenvertrouwen de groei afremmen. Ook dit jaar blijft de relatief hoge inflatie de horeca parten spelen en stijgen de horecaprijzen naar verwachting met gemiddeld met 5%.
Binnen de sector is sprake van een groeiende tweedeling tussen horecabedrijven, wat leidt tot meer faillissementen en bedrijfssluitingen. Technologie biedt nieuwe kansen: dankzij AI kunnen horecabedrijven verspilling verminderen en hun omzet verhogen.
Vooral omzetgroei bij restaurants en cateringbedrijven
In het eerste kwartaal van 2025 bedroeg de omzetgroei in de horeca 3,4%. De groei werd met name gerealiseerd in het segment eten & drinken (+4,4%), en dan vooral bij kantines & catering en restaurants. Uit de ING betaaldata blijkt dat de stijgende lijn voor restaurants doorzet in het tweede kwartaal, mede dankzij het zonnige weer in april en mei. In de periode januari t/m mei werd een omzetgroei van 6,5% en een volumegroei van 1,5% gerealiseerd bij eetgelegenheden.
Vooruitzichten hotelbranche positief
De vooruitzichten voor de Nederlandse hotelbranche zijn ook dit jaar positief. Net als vorig jaar wordt voor 2025 opnieuw een groei van 4% in het aantal hotelovernachtingen voorzien. De consument kiest vaker voor een korte vakantie in eigen land. En ondanks de hogere prijzen is er bij zowel de binnenlandse als buitenlandse hotelgast nog altijd de bereidheid om te betalen. Ook de komende jaren blijft het aantal hotelovernachtingen naar verwachting groeien. Nederland wordt als reisbestemming steeds aantrekkelijker, onder meer vanwege ons klimaat met gematigde temperaturen, een stabiele geopolitieke omgeving en een relatief hoog serviceniveau.
Prijsgevoelige consument zal reageren op btw-verhoging
Een uitdaging voor de hotelsector betreft de verhoging van het lage btw-tarief logies van 9% naar 21% in 2026. Hierdoor worden onder meer hotelkamers en huisjes op vakantieparken vanaf 2026 11% duurder dan nu het geval is. Kampeerplaatsen zijn van deze regeling uitgezonderd. Naar verwachting komt de prijsverhoging grotendeels voor rekening van de hotelgast. In hoeverre deze zich hierdoor laat tegenhouden is nog moeilijk te zeggen. Een hotelovernachting is weliswaar voor de meeste consumenten een luxeproduct, waar eerder op wordt bezuinigd dan op meer essentiële goederen en diensten, zoals voeding en de kapper. Tegelijkertijd lieten hotelgasten zich tot nu toe niet tegenhouden door de sterke prijsverhogingen in de afgelopen drie jaren. Mogelijk leidt het deels tot een verschuiving naar goedkopere locaties dan wel goedkopere accommodaties.
Gemiddeld 5% hogere prijzen in 2025
In 2024 stegen de prijzen in de horeca gemiddeld met 6%. Dat was nodig om de hogere huur-, inkoop- en personeelskosten (deels) te compenseren. Zo stegen de cao-lonen in de horeca vorig jaar gemiddeld met 10,7%. De grootste prijsstijgingen deden zich vorig jaar voor bij bungalowparken (+9,5%) en hotels (+7,6%). Naar verwachting stijgen de prijzen in de horeca dit jaar met 5%, wat weliswaar lager is dan in de drie voorgaande jaren, maar nog altijd hoger is dan de inflatie in Nederland.
Verdere prijsstijgingen door hogere personeelskosten
De verwachte 5% prijsverhoging komt met name door stijgende voedingsprijzen en oplopende personeelskosten. Volgens de horeca-cao ontvingen alle horecawerknemers begin dit jaar 2,5% loonsverhoging en per 1 juli 2025 nog eens 1%. De loonsverhogingen zijn nodig om concurrerend te blijven ten opzichte van andere sectoren als het gaat om het aantrekken van personeel. Hoewel de arbeidsmarkt inmiddels iets minder gespannen is, heeft bijna vier op de tien horecabedrijven nog altijd last van personeelstekort.
Hogere kosten niet volledig voor rekening van de gast
De jaarlijkse prijsverhogingen zijn noodzakelijk om druk op de winstmarges te voorkomen. Overigens kunnen lang niet alle horecaondernemers de hogere kosten volledig bij de gast in rekening brengen. Dit geldt vooral voor restaurants en cafés. Immers, als de prijs van een biertje of een maaltijd te hoog wordt blijven de gasten weg. Andere maatregelen om de winstmarges op peil te houden zijn het beperken van de menukaart, het aanbieden van kleinere porties en sturen op verkoop van producten met hogere marges, zoals speciaalbieren en cocktails. Voor horecaondernemers die de hogere kosten slechts gedeeltelijk bij de klant in rekening brengen, betekent dit dat een deel van de hogere kosten ten laste komt van de winstmarge, wat tot financiële problemen kan leiden.
Fors meer faillissementen in de horeca
Dat de horeca onder druk staat zien we terug in de ontwikkeling van het aantal faillissementen. Door een beperkte groei, hogere personeels- en inkoopkosten en een coronaschuld die moet worden afbetaald, gingen vorig jaar 377 horecabedrijven failliet. Dit waren er 110 meer dan in 2023. De faillissementen betroffen met name restaurants, snackbars en (eet-)cafés. Dit jaar lag het aantal faillissementen in de periode januari t/m mei op vergelijkbaar niveau als in dezelfde periode in 2024. Naar verwachting blijft het aantal faillissementen ook dit jaar op hoog niveau, onder meer door de relatief hoge inflatie en een beperkte groei.
Veel bedrijfssluitingen onder restaurants en cafés
Overigens gaan er niet alleen meer horecabedrijven failliet, maar zijn er ook meer – al dan niet vrijwillige – bedrijfssluitingen. Zowel in het eerste kwartaal van 2024 als in 2025 sloten fors meer horecabedrijven hun deuren, en dan met name restaurants, cafés en cateringbedrijven. Er is sprake van een groeiende tweedeling binnen de sector. Enerzijds zijn er horecazaken die met innovatieve concepten succesvol weten in te spelen op veranderende marktomstandigheden en consumentenvoorkeuren. Anderzijds zijn er ook bedrijven die deze omslag niet willen of kunnen maken, vaak vanwege de leeftijd van de ondernemer, beperkte middelen of financiële problemen. Dit zijn veelal de horecazaken die failliet gaan dan wel zelf hun zaak sluiten.
Minder verspilling en meer omzet dankzij AI-technologie
In een competitieve sector waar marges onder druk staan, zoals bij restaurants, biedt kunstmatige intelligentie (AI) kansen. Zo kan AI-technologie bijvoorbeeld op basis van historische verkoopdata en weersvoorspellingen nauwkeurige voorspellingen doen over de verwachte drukte. Door de voorraden hierop aan te passen is er minder verspilling. Op basis van beschikbare klantdata kunnen restaurants bovendien hun omzet verhogen door gepersonaliseerde aanbiedingen te doen aan reguliere gasten, zoals korting, een gratis drankje of een speciaal menu. Iets wat in de vlieg- en hotelbranche al langer gemeengoed is, maar in de restaurantbranche vrijwel nog niet. Hierdoor kan niet alleen efficiënter worden gewerkt, maar ook de omzet worden verhoogd. Zo versterkt AI de strategische positie van horecaondernemers in een steeds competitievere markt.
Meer informatie: www.ing.nl